کودک لجباز و نافرمان؟ شاید ODD داشته باشد!

اختلال نافرمانی یا لجبازی (ODD) یک اختلال رفتاری است که در آن کودک به طور مداوم با بزرگسالان مخالفت می‌کند، قوانین را زیر پا می‌گذارد و رفتاری خصمانه و آزاردهنده از خود نشان می‌دهد. این رفتارها می‌تواند روابط خانوادگی، عملکرد تحصیلی و زندگی اجتماعی کودک را تحت تأثیر قرار دهد.

علل اختلال نافرمانی و لجبازی کودک

علت دقیق ODD هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و عصبی در بروز آن نقش دارند. برخی از این عوامل عبارتند از:

• عوامل ژنتیکی: سابقه خانوادگی اختلالات رفتاری

• عوامل محیطی: تربیت سخت‌گیرانه یا بی‌تفاوت، تنش‌های خانوادگی، مشکلات اجتماعی

• عوامل عصبی: اختلال در عملکرد برخی از نواحی مغز

علائم اختلال نافرمانی مقابله‌ای

کودکان مبتلا به ODD معمولاً علائم زیر را از خود نشان می‌دهند:

• عصبانیت و تحریک‌پذیری: به راحتی عصبانی می‌شوند و کنترل خود را از دست می‌دهند.

• رفتار استدلالی و مخالفت‌آمیز: به طور مداوم با بزرگسالان بحث و جدل می‌کنند و از پیروی از دستورات خودداری می‌کنند.

• انتقام‌جویی: سعی می‌کنند به افرادی که آن‌ها را عصبانی کرده‌اند آسیب برسانند.

• عدم پذیرش مسئولیت: اشتباهات خود را به گردن دیگران می‌اندازند.

• کینه توزی: به مدت طولانی از دیگران کینه به دل می‌گیرند.

تأثیر ODD بر زندگی کودک و خانواده

اختلال ODD می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر زندگی کودک و خانواده داشته باشد، از جمله:

• مشکلات در مدرسه: افت تحصیلی، مشکلات رفتاری در مدرسه

• مشکلات در روابط اجتماعی: روابط ضعیف با همسالان، مشکلات در تعامل با بزرگسالان

• تنش در خانواده: اختلافات خانوادگی، کاهش رضایت زناشویی

درمان اختلال نافرمانی مقابله‌ای

درمان ODD معمولاً ترکیبی از روش‌های مختلف است، از جمله:

• درمان رفتاری شناختی: کمک به کودک برای شناسایی و تغییر افکار و رفتارهای منفی

• آموزش مهارت‌های اجتماعی: آموزش مهارت‌های ارتباطی و حل مسئله

• مدیریت خشم: کمک به کودک برای کنترل خشم و احساسات خود

• درمان خانوادگی: آموزش والدین برای ایجاد یک محیط خانوادگی سازنده و حمایتگر

پیشگیری از اختلال نافرمانی مقابله‌ای

اگرچه نمی‌توان از بروز ODD به طور کامل جلوگیری کرد، اما می‌توان با ایجاد یک محیط خانوادگی گرم و حمایتگر، تقویت رفتارهای مثبت و آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودک، خطر ابتلا به این اختلال را کاهش داد.

آیا به خاطر لجبازی کردن کودک ، باید به متخصص مراجعه کنیم؟

اگر کودک شما علائم ODD را نشان می‌دهد، بهتر است در اسرع وقت به یک روانشناس کودک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به بهبود علائم و جلوگیری از پیشرفت اختلال کمک کند.

ما در مجموعه مهر خانواده اصفهان، در این زمینه یاری رسان شما خواهیم بود. برای ارتباط با ما اینجا کلیک کنید.