یکی از مشکلاتی که والدین با آن مواجه هستند، راه رفتن کودک روی پنجه پاهایش است که اگر برای طولانی مدت ادامه پیدا کند و توسط روانشناس کودک و نوجوان بررسی نشود، ممکن است کودک را دچار مشکل راه رفتن در دوران نوجوانی و بزرگسالی کند.
بیشتر بچه‌ها در دوره‌ای که با تکیه به مبلمان و وسایل خانه راه می‌روند، ممکن است روی پنجهٔ پاهایشان راه بروند، مخصوصاً اگر روی سطوح بدون فرش یا موکت باشند. بعضی از بچه‌ها هم گهگاه برای سرگرمی روی نوک پا راه می روند.
به‌طورکلی، قبل از دو سالگی هیچ دلیلی برای نگرانی از راه رفتن روی پنجهٔ پا در کودک وجود ندارد. کودکانی که به این شکل راه می‌روند، معمولاً این کار را از روی عادت انجام می‌دهند. اما اگر فرزندتان علاوه بر راه رفتن روی پنجه، هر کدام از شرایط زیر را نیز دارد بهتر است با پزشک یا روانشناس کودک و نوجوان صحبت کنید:
- بیشتر اوقات روی پنجهٔ پایش راه می‌رود.
- عضلاتش سفت است.
- حرکاتش هماهنگ نیست.
- به طرز ناشیانه‌ای راه می‌رود.
- تلوتلو می‌خورد یا به طرفین خم می‌شود و راه می‌رود.
- در کسب مهارت‌های حرکتی ظریف مانند برداشتن اشیای کوچک با استفاده دو انگشت شست و اشاره کند است.
- قادر به تحمل وزن خود روی پای صاف نیست.
- مهارت‌های حرکتی‌ای را که قبلاً داشت از دست می‌دهد.
علت راه رفتن کودک روی پنجه پا
به طور معمول راه رفتن روی پنجه پا عادتی است که کودکان پس از یادگیری نحوه حرکت کردن آن را تکرار می‌کنند. اگر به دنبال علل و دلایل اصلی ایجاد این اختلال حرکت هستید، موارد زیر نیز می‌توانند دلیلی برای ایجاد مشکل راه رفتن روی پنجه پا باشند:
-
عادت ، اصلی ترین علت راه رفتن روی پنجه
همان طور که اشاره کردیم در اغلب مواردی که راه رفتن کودک روی پنجه پا دیده می‌شود، دلیل جدی وجود ندارد. این وضعیت به اصطلاح علمی وضعیت ایدیوپاتیک یا ناشناخته نامیده می‌شود. بدین معنا که هنوز هیچ علل خاصی برای بروز این اختلال حرکتی شناسایی نشده‌اند. در شرایط ایدیوپاتیک کودکان قادر به راه رفتن روی پاشنه پا نیز هستند اما به دلیل ساده بودن حرکت روی پنجه پا، آن را ترجیح می‌دهند.
در این حالت کودک رفته رفته راه رفتن روی پنجه پا را به یکی از عادات خود تبدیل می‌کند و این می‌تواند باعث سفت‌تر شدن یا کوتاه‌تر شدن عضله پای کودک شود. این عادت پس از مدتی ممکن است برطرف شود یا در سنین نوجوانی، جوانی و بزرگسالی با کودک همراه باشد.
-
مشکل تاندون کوتاه آشیل کودک
اگر فرزند شما همواره روی پاشنه پای خود حرکت می‌کند، این می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات تاندون آشیل پای کودکان باشد. تاندون آشیل تاندونی است که عضلات قسمت پایینی پا را به استخوان پاشنه پا پیوند می‌دهد. زمانی که تاندون آشیل کوتاه‌تر از حد معمول باشد، از برخورد قسمت پاشنه پای کودک با زمین جلوگیری می‌کند. در این حالت کودک قادر به صاف کردن کف پای خود نیست و اجباراً برای جلوگیری از درد پاشنه پا روی انگشتان و پنجه پا حرکت می‌کند.
-
ارتباط بین اوتیسم و Toe walking
راه رفتن روی انگشتان پا و اوتیسم با هم مرتبط هستند، اگرچه محققان دلیل آن را به طور کامل یافت نکرده اند. البته نمی توان از این راه رفتن غیرمعمول برای تشخیص قطعی اوتیسم استفاده کرد. اوتیسم یک اختلال رشدی است. افراد مبتلا به اوتیسم نیز ممکن است علائم فیزیکی داشته باشند. راه رفتن با انگشتان پا یکی از آنهاست. در کودکانی که روی پاشنه‌های خود راه می‌روند، تاندون ها و عضلات کشیده نمی‌شوند و سفت باقی می مانند. اگر کودک شما خیلی جوان است و تازه راه رفتن را یاد می گیرد، چند قدمی آزمایشی روی انگشتان پا نباید شما را نگران کند. اما اگر کودک به این راه ادامه داد، وقت آن است که به کار درمانگر مراجعه کنید.
اثرات منفی راه رفتن روی نوک پنجه پا
-
به وجود آمدن سفتی مچ پا و انقباض مداوم آن
-
تعادل ضعیف، زمین خوردن مکرر
-
کاهش قدرت لگن و عدم تعادل عضلانی
-
مشکل در مکانیک بدن از جمله چمباتمه زدن یا سفت شدن عضلات ساق پا
-
ناتوانی در ایستادن با پاشنه های صاف روی زمین
-
درد در مچ پا، زانو یا باسن به دلیل مکانیک بدنی معیوب
در نوع ایدیوپاتیک، اکثر کودکان با درمان به طور کامل بهبود می یابند و یاد می گیرند که با کف پا راه بروند. با این حال، برخی از کودکان حتی پس از درمان یا جراحی به راه رفتن روی انگشتان خود ادامه می دهند.
تشخیص راه رفتن روی نوک پنجه پا
هنگامی که کودک خود را نزد پزشک متخصص یا روانشناس کودکان می برید، وی سابقه پزشکی کودک شما را بررسی کرده و معاینه فیزیکی را آغاز می کند. شما باید به سوالات زیر پاسخ دهید:
-
کودک شما از چه زمانی راه رفتن را شروع کرد؟
-
آیا کودک شما می تواند روی پاشنه های خود راه برود؟
-
سابقه خانوادگی راه رفتن انگشت پا وجود دارد؟
علاوه بر این موارد، پزشک راه رفتن کودک را مشاهده و مورد بررسی قرار می دهد. همچنین ممکن است یک آزمایش الکترومیوگرافی (EMG) برای اندازه گیری پاسخ در عضله آسیب دیده انجام دهند. در نهایت، اگر شرایطی مانند اوتیسم یا فلج مغزی مشکوک باشد، پزشک ممکن است آزمایش عصبی را تجویز کند.
جهت هر گونه مشاوره رایگان درباره مشکلات کودکان و نوجوانان می توانید با کلینیک روانشناسی مهر خانواده اصفهان در ارتباط باشید.
آدرس: میدان جمهوری - ابتدای امام خمینی - فرعی11
تلفن: 33365121
